Faturasız mal bulunduranlara fırsat

İşyerinde faturasız malı olanlar, “Torba Yasa”dan yararlanıp stok mal beyanında bulunduklarında, hayal bile edemeyecekleri avantajlar sağlayacaklar.

Torba Yasa ile; İşletmede mevcut olduğu halde, kayıtlarda yer almayan emtiaya (mala), “stok beyanı”avantajı sağlanıyor.

FATURASIZ MAL VE KDV’Sİ
İşletmelerinde faturasız mal bulunduranlar,
1- Yasanın yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar, bağlı oldukları vergidairelerine bildirimde bulunacaklar.
Bildirimle birlikte o malın cinsi ve rayiç bedelini kapsayan bir envanter listesi verecekler.
2- Beyan edilen mal bedelinin yüzde 10’u oranında KDV ödenecek. Bildirilen malın KDVoranı 18’den düşük ise (örneğin kumaş ve kağıt yüzde 8), yarısı yani yüzde 4’ü oranında,yüzde 1 KDV’ye tabi olan mallarda da yüzde yarım KDV ödenecek.
3- Ödenen KDV, indirim konusu yapılabilecek. Yani vergi dairesine yatırılacak KDV’den düşülebilecek.
4- Bildirilen emtianın değeri kaç TL ise, o kadar para işletmeden vergisiz olarakçekilebilecek.

STOKLARIN MALİYET YAZILMA AVANTAJI
Stok mallar, defterlere kaydedildikten sonra inşaat ya da imalatta kullanıldıklarında inşaveya imal edilen malın maliyetlerine dahil edilerek, kazançtan düşülebilecek.

Ayrıca, bazı stoklar da gider kaydedilecek.

FATURASIZ MAKİNE TEÇHİZAT VE DEMİRBAŞLAR
Torba Yasa ile getirilen kolaylıklardan biri de işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan; makine, teçhizat ve demirbaşlarla ilgili…

Bu düzenleme, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin tamamını kapsıyor.
Kooperatifler, iktisadi kamu müesseseleri, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ve işortaklıkları da kapsama dahil.

BİLDİRİM
İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan makine, teçhizat ve demirbaşlarınbedeli;
– İşletmenin kendisince veya
– İşletmenin bağlı bulunduğu meslek kuruluşunca
belirlenecek rayiç bedele yani o kıymetin değerleme günü itibariyle normal alım-satım bedeline göre tespit edilecek.
Bildirilen makine, teçhizat ve demirbaşlar için amortisman ayrılması mümkün olmayacak.

MAKİNE, DEMİRBAŞ VE KDV’Sİ
Beyan edilen makine, teçhizat ve demirbaşlar için;
– Yüzde 18 KDV’ye tabi ise yüzde 10,
– Yüzde 8 KDV’ye tabi ise yüzde 4,
– Yüzde 1 KDV’ye tabi ise yüzde 0,5
KDV ödenecek. Bunlar için ödenen KDV’ler indirim konusu yapılamayacak, gider olarakgöz önüne alınacak.

Kasadaki paraya ve şirketten alınan borca yüzde 3 ödekurtul

Torba Yasa ile yapılan düzenlemelerden biri de şirketin kasasında gözüken “nakit para”ve “ortaklarca borç olarak çekilen” para ile ilgili.

Genellikle açıktan yapılan ödemeler ve belgesiz harcamalar, “ortaklardan alacak” ya dakasada “nakit para” olarak gözüküyor. Vergi incelemelerinde de şirketlerin bundan dolayı ciddi şekilde canı yanıyordu. Torba Yasa’da, bu tür sıkıntısı olanlar da unutulmadı.

NAKİT PARA
İşin doğrusu, kasada gözüken 700-800 bin ya da 3-5 milyon lira “nakit para” zateninandırıcı değildi. Özellikle; güvenlik, paranın bankadaki getirisi ve işletmenin kredi kullandığı durumlarda, bu inandırıcılık hepten kayboluyordu.

Kasasında milyonlarca nakit para bulunduran bir şirkette, yetkili kişinin “Efendim, bennakit parayı çok severim. Her gün kasayı açar onları seyrederim ve kucaklayıp okşarım”demesi gerekir. İşin doğrusu demesi de önemli değil.

Dese de demese de inceleme elemanları bunu kabul etmiyor, kasada gözüken nakitparayı ortakların çektiği para olarak kabul ediyorlar.

ÇEKİLEN PARA
Kasadaki nakit paranın yanı sıra, limited ve anonim şirketlerin, ortaklarından alacaklıbulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki “net alacak”tutarları da aftan yararlandırıldı.

Buna göre, kurumlar vergisi mükellefleri 31 Aralık 2010 tarihi itibariyle düzenleyecekleribilançolarında görülmekle birlikte, işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ile ortaklarından net alacakları tutarını, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar, ilgili vergi dairesine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilecekler.

Kasada mevcut nakit para ve ortaklardan alacak olarak belirtilen toplam tutar üzerinden, yüzde 3 oranında vergi ödenecek. Beyan edilen tutarlar nedeniyle, ilave bir tarhiyatyapılamayacak, yani ayrıca vergi istenemeyecek.

Nakit para ve ortaklardan alacak tutarı üzerinden hesaplanan vergi, bununla ilgili yasanınyayım tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar ödenecek. Ödenecek olan vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilemeyeceği gibi vergi matrahının tespitinde giderde yazılamayacak.

Yüzde 3 ödeme yapanlara, sadece 2010 değil önceki yıllarla ilgili olarak da (kâr dağıtımıve vergi kesintisi de dahil olmak üzere) geçmişe yönelik ilave herhangi bir tarhiyatyapılamayacak.

Defterde kayıtlı ancak satılmış mal ne olacak

Faturalı olarak alınan yani deftere girişi olan mal, satılmış ama faturası kesilmemiş olabilir. Bu durumda mal bedeli ve KDV’si de cebe atılmış oluyor. Yani malın girişi var amasatıldığı halde çıkışı defter kayıtlarında gözükmüyor. Bu da işletme sahibini tedirgin ediyor “Maliye’den gelip, malları sayarlarsa ne yaparım” diye kara kara düşünüyorlar. Bazen debu durum rüyalarına giriyor.
Torba Yasa, buna da çözüm getiriyor. Gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olan işletmeler,kayıtlarında yer aldığı halde işletmelerinde mevcut olmayan yani satılmış olan mallar (emtia) için aynı türden malların gayrisafi kâr oranını da dikkate alarak fatura düzen-leyebilecekler.

Bu faturada, alıcıya ait bilgiler yerine “….çerçevesinde düzenlenmiştir” ibaresi yazılaraktabi olduğu KDV oranı hesaplanacak. Hepsi o kadar.
Ayrıca vergi cezası ve gecikme faizi söz konusu olmayacak.

Şükrü Kızılot | Hürriyet